ข้อมูลปี พ.ศ. 2563 โดยสาขาวิชาการบัญชี คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์

ชุมชนบ้านดงยาง หมู่ 3 ตำบลหนองแหน อ.พนมสารคาม จ.ฉะเชิงเทรา

บริบทพื้นที่ (ประชากร / เนื้อที่ / สภาพเศรษฐกิจ / ภูมิประเทศ)

     เนื้อที่ประมาณ 73 ตารางกิโลเมตรหรือประมาณ 45,625 ไร่ ตำบลหนองแหน มีลักษณะเป็นที่ราบลุ่ม มีการทำการเกษตร ภายในหมู่บ้านมีต้นยางขึ้นมากมาย ชาวบ้านอพยพมาจากเขมร การเดินทางยังไม่ค่อยสะดวก เนื่องจากถนนเป็นหลุมเป็นบ่อ มีวิถีการดำเนินชีวิตแบบพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน ใช้ชีวิตแบบเรียบง่ายมีการใช้สัตว์เป็นยานพาหนะ

จุดเด่นพื้นที่ ศักยภาพ พื้นที่ ความหลากหลายทางชีวภาพ

          ในปีพ.ศ. 2525 ชุมชนตำบลหนองแหนมีการเปลี่ยนแปลง มีสาธารณูปโภค มีสิ่งอำนวยสะดวกให้กับหมู่บ้านมากขึ้น ในช่วงปีพ.ศ.2527-2530 ได้ประสบปัญหาน้ำท่วมนาข้าวของชาวบ้านทำให้เกิดความเสียหายเป็นจำนวนมาก และคาดแคลนรายได้ ในปีพ.ศ.2533 มีการสร้างเขื่อนเพื่อแก้ปัญหาน้ำท่วมทำให้ชาวบ้านสามารถกลับมาทำนาทำให้มีรายได้ และมีน้ำประปาประจำหมู่บ้านที่ชาวบ้านช่วยกันสร้างขึ้นเพื่อใช้กันภายในหมู่บ้าน ต่อมาในปีพ.ศ.2560 มีน้ำประปาส่วนภูมิภาคทำให้ชาวบ้านมีน้ำสะอาดใช้งาน และช่วยส่งเสริมสุขอานามัย จากที่กล่าวมาทำให้เห็นว่าชุมชนตำบลหนองแหนเปลี่ยนแปลงตามยุคสมัย ทำให้คนภายในหมู่บ้านมีวิถีชีวิตที่สะดวกสบายมากขึ้น คนในชุมชนหาวิถีการแก้ปัญหากันและตระหนักรู้ถึงปัญหาที่เกิดขึ้นในการดำเนินชีวิต
จากการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นทำให้วิถีชีวิตของคนในชุมชน เริ่มมีการปรับตัวเพื่อให้สอดคล้องกับบริบท เนื่องจากหมู่บ้านเป็นที่ราบลุ่มเหมาะกับการทำเกษตรคนในหมู่บ้านจึงทำนาเป็นอาชีพหลักจนถึงปัจจุบัน เมื่อเกิดปัญหาอุทกภัยชาวบ้านแก้ปัญหาด้วยการสร้างเขื่อนชะลอน้ำ และระบายน้ำออกจากนาข้าวนอกจากนี้เริ่มมีสาธารณูปโภคเข้ามาในหมู่บ้านทำให้หมู่บ้านมีน้ำประปา มีไฟฟ้าใช้งาน มีถนนหนทางเข้าถึงมากขึ้น ปัจจุบันบริเวณรอบรอบหมู่บ้านเกิดนิคมอุตสาหกรรมจึงทำให้ชาวบ้านออกไปหารายได้นอกหมู่บ้านเพิ่มมากขึ้น คนในหมู่บ้านได้มีอาชีพเสริมเกิดขึ้น เช่น พรมเช็ดเท้า, ถักหมวกจากไม้ไผ่ เป็นต้น

เครื่องมือประวัติศาสตร์ผ่านเส้นเวลา (Timeline)

ปี พ.ศ.เหตุการณ์สำคัญ
2450 – 2460ชีวิตความเป็นอยู่
– ได้มีการเริ่มก่อตั้งหมู่บ้าน หมู่ที่ 3 ต.หนองแหน อ.พนมสารคาม จ.ฉะเชิงเทรา ภายในหมู่บ้านยังไม่มีสาธารณูปโภคเข้าถึงภายในหมู่บ้าน
การประกอบอาชีพ
– อาชีพหลักของชาวบ้านภายในหมู่บ้านในช่วงนี้ คือ การปลูกข้าวเพื่อกินอยู่หรือแลกเปลี่ยนซึ่งกันและกัน
2518 – 2520ชีวิตความเป็นอยู่
– มีการตัดต้นยางเพื่อนำพื้นที่ส่วนนั้นและไม้ของต้นยางมาสร้างเป็นโรงเรือนและวัด
การประกอบอาชีพ
– เริ่มมีการทำนาข้าวเพื่อขายข้าว
2525โครงสร้างพื้นฐาน
– เริ่มมีไฟฟ้าเข้ามาใช้ภายในหมู่บ้าน ทำให้มีเครื่องไฟฟ้าต่างๆ เข้ามาเป็นสิ่งอำนวยความสะดวก เช่น มีไฟส่องสว่างแทนตะเกียง พัดลม รถไถ พาหนะ ฯลฯ
2527 – 2530ชีวิตความเป็นอยู่
– มีเหตุการณ์น้ำท่วมในพื้นที่ทำเกษตรกรของชาวนา ทำให้ข้าวหรือพืชไร่เกิดความเสียหาย
– ทำให้ชาวบ้านบางส่วนขาดรายได้จากการทำนาข้าว จึงออกไปทำงานนอกพื้นที่กันแพร่หลาย
2533ชีวิตความเป็นอยู่
– เริ่มมีการสร้างเขื่อน เพื่อป้องกันน้ำท่วมฉับพลัน
2544การประกอบอาชีพ
– ยุคของนายกฯ ทักษิณ เข้ามา ราคาข้าวเกวียนละ 12,000 บาท มีการทำนาปี ละ 2 ครั้ง มีการสูบน้ำและการใช้เครื่องจักร เช่น รถเกี่ยวข้าวแทนการลงแขก
– เริ่มมีการซื้อพาหนะมากขึ้น เช่น รถไถ รถยนต์
2555การประกอบอาชีพ
– ชาวบ้านมีการทำอาชีพเสริม คือ ถักหมวกจากใบไม้และไหมพรม
2560ชีวิตความเป็นอยู่
– เริ่มมีการประปาส่วนภูมิภาคเข้ามาในหมู่บ้าน
2562 – 2563ชีวิตความเป็นอยู่
– เกิดภัยแล้งขึ้น ภายในหมู่บ้าน ส่งผลให้ขาดแคลนน้ำในการทำนาข้าว ทำให้ชาวบ้านออกไปทำงานนอกพื้นที่เพิ่มมากขึ้น

ข้อมูลทุนชุมชน 5 ด้าน ของชุมชน ที่นำไปสู่ภาพอนาคตที่อยากเห็น

ทุนรายละเอียด
1. ทุนทางสังคมตัวคน
• ผู้ใหญ่บ้าน เป็นศูนย์รวมของการกระจายข่าวสารข้อมูล
• ป้าชำเลือง ให้ความรู้เรื่องการเย็บปัก ถักร้อย และการทำกระยาสารท
• ป้าเตือน สอนทำบายศรีสู่ขวัญ
• ป้าปุ๊ก ให้ความรู้เรื่องทำพรมเช็ดเท้า
• ป้าเพ็ญ ให้ความรู้เรื่องการทำนา และการเลี้ยงเด็ก
• ป้านุกุล ให้ความรู้เรื่องการเลี้ยงปลา
• ผู้ช่วยแมน ผู้รู้เรื่องราวประวัติศาสตร์ชุมชน
กลุ่ม
• อสม. แจ้งข่าวสารและดูแลเรื่องสุขภาพ สิ่งแวดล้อม
• สิทธิและสวัสดิการผู้สูงอายุ ของคนในชุมชน
สถานที่
• วัดดงยาง
• โรงเรียนชุมชนวัดดงยาง
2. ทุนทางวัฒนธรรม• การทำพรมเช็ดเท้า
• การถักหมวก
• จักสานตะกร้า
• ประเพณีสารทไทย ไหว้บรรพบุรุษ
• ประเพณีทอดกฐิน
• ประเพณีสงกรานต์ อาบน้ำผู้สูงอายุ สรงน้ำพระ
• ประเพณีลอยกระทง รำวงวันลอยกระทง
• ประเพณีทำบุญขึ้นปีใหม่
• ประเพณีทำบุญเข้าพรรษา แห่เทียนเข้าพรรษา
• ประเพณีทำบุญออกพรรษา
3. ทุนประสบการณ์• ก่อตั้งบ้านเรือน
• เกิดพื้นที่แห้งแล้งและคลองแห้ง
• เกิดน้ำท่วมหน้าวัด
• การพูดในชุมชน
• การให้ทุนข้าวปลูก
• ประชุมการลดค่าไฟฟ้า
• ประชุมการวางแผนเริ่มสร้างพระเจดีย์
• มีการสร้างเขื่อนที่ท่าตะเกียบ มีส่วนช่วยในการระบายน้ำ
4. ทุนอัตลักษณ์• หม้อแกง
• ข้าวเหนียวมะม่วง
• เม็ดขนุน
• ศาลยายเขียว
• ซุ้มประตูวัด
5. ทุนเศรษฐกิจ• ทำนา
• ทำปลาเค็ม
• เลี้ยงไก่ไข่
• ทำดอกไม้มงคล
• ร้านของชำ
• โรงกลึง
• ตลาดสด
• ตำน้ำพริกขาย
• ร้านกาแฟ
• ดองดอกกลุ่มขาย
• ขายหอยจุ๊บ
• ซักผ้าหยอดเหรียญ
• ทำกระยาสารท
• ขายพวงมาลัย
• ทำพวงกุญแจ
ภาพในอนาคตเด็กและเยาวชน
• อยากให้เด็กและเยาวชนมีการศึกษาที่ดี มีหน้าที่การงานที่มั่นคง
• อยากให้เด็กและเยาวชนเลิกยุ่งเกี่ยวกับสิ่งเสพติด และการพนัน
• อยากให้ชุมชนส่งเสริมเรื่องกีฬาให้กับเด็กและเยาวชน
• อยากให้เพิ่มบุคคลากรในการให้ความรู้แก่เด็กและเยาวชน
ด้านสุขภาวะ
• อยากให้คนในชุมชนมีสุขภาพร่างกายแข็งแรง
• อยากให้คนในชุมชนออกกำลังกายกันมากขึ้น
• อยากให้มีอนามัยเข้ามาในชุมชน
ด้านสังคมความเป็นอยู่
• มีรถรับส่งพนักงานเข้าถึงชุมชน
• ได้รับประโยชน์จากภาครัฐสูงสุด
• อยากให้คนในชุมชนมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น
• อยากให้มีการแก้ไขปัญหาน้ำท่วมหน้าวัด

ปฏิทินฤดูกาลการผลิตของชุมชนที่นำไปสู่ภาพอนาคตที่อยากเห็น

  • ทำกะลาขายตลอดปี
  • ทำการเกษตร ปลูกผัก ตลอดปี
  • ทำปลาร้าขายตลอดปี
  • ทำน้ำพริกขายตลอด

แผนที่ภายนอกชุมชน

แผนที่ภายในชุมชน

สิ่งที่ได้เรียนรู้จากการจัดเวทีประชาคม แบ่งเป็น 5 ประเด็น ดังนี้

1. การทำงานร่วมกัน
     1.1 การมีความสามัคคีกันในหมู่คณะ
     1.2 การให้ความร่วมมือระหว่างชาวบ้านกับผู้ที่มาให้ความรู้
2. ทักษะในการทำงาน
     2.1 การตั้งคำถาม ข้อสงสัยและการออกความคิดเห็น
     2.2 ได้ประสบการณ์ใหม่ๆเพิ่ม
     2.3 ทำให้พวกเราได้เพิ่มประสิทธิภาพในการเข้าสังคมและทักษะในด้านต่างๆ
3. อาชีพของชาวบ้าน
     3.1 ได้เรียนรู้อาชีพของชาวบ้านและความเป็นอยู่
     3.2 ได้เข้าใจการใช้ชีวิตของชาวบ้านแต่ละบ้าน
4. ประวัติความเป็นมาของหมู่บ้าน
     4.1 ได้รู้ประวัติของหมู่บ้าน
     4.2 ได้รู้ถึงวัฒนธรรมและประเพณีของหมู่บ้าน
5. ความรู้สึกในการทำกิจกรรม
     5.1 ทำให้พวกเราทุกคนรู้สึกภูมิใจกับการที่เราได้เข้าร่วมโครงการพัฒนาชุมชน

     สิ่งที่ได้จากการทำกิจกรรมในครั้งนี้ ก็คือ การได้สร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับชาวบ้าน เรียนรู้วิถีชีวิตของคนในหมู่บ้าน รวมถึงได้แลกเปลี่ยนความรู้ซึ่งกันและกัน และการเรียนรู้วิถีชุมชนของหมู่บ้านทำให้เห็นว่า หมู่บ้านมีการพัฒนาทีละเล็กทีละน้อย และมีการปรับตัวให้เข้ากับสภาพสังคมในปัจจุบัน ได้เรียนรู้การทำงานเป็นteam workทำงานได้ตามเป้าหมายที่ตั้งไว้ ได้ใช้ความสามารถต่างๆ ในการทำงานร่วมกับชาวบ้าน อาจจะมีข้อผิดพลาดแต่พวกเราก็จะนำมาเป็นประสบการณ์ เพื่อพัฒนาตนเองในการทำงานในครั้งต่อๆไป

อัลบั้มภาพกิจกรรม

แผนที่ Google Map