ข้อมูลปี พ.ศ. 2563 โดยสาขาวิชาการท่องเที่ยวและการโรงแรม คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์
ชุมชนบ้านเขาดิน หมู่ที่4 ตำบลเขาดิน อำเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา
บริบทพื้นที่ (ประชากร / เนื้อที่ / สภาพเศรษฐกิจ / ภูมิประเทศ)
ตำบลเขาดิน อำเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา มีพื้นที่ทั้งหมดเป็นพื้นที่ราบลุ่มแม่น้ำบางปะกง พื้นที่ประมาณ 21.24 ตารางกิโลเมตร หรือ 13,272 ไร่ ผลการจัดอันดับการพัฒนาหมู่บ้านตามข้อมูล กชช.2 ค ปี 2546 มีหมู่บ้านก้าวหน้าทั้งสิ้น 7 หมู่บ้าน แต่พื้นที่หมู่6และหมู่ 4จะอยู่เกาะกลางแม่น้ำ (แม่น้ำบางปะกงสายเก่า) และโดยมีป่าจากและป่าชายเลนรอบเกาะ ส่วนที่ตั้งของวัดเขาดินจะตั้งอยู่ทางทิศตกของหมู่7
เขตพื้นที่ติดต่อ
ทิศเหนือ ติดกับ ต.บางซ่อน อ.บ้านโพธิ์ จ.ฉะเชิงเทรา
ทิศใต้ ติดกับ ต.ท่าข้าม อ.บางปะกง จ.ฉะเชิงเทรา
ทิศตะวันออก ติดกับ ต.บางผึ้ง อ.บางปะกง จ.ฉะเชิงเทรา
ทิศตะวันตก ติดกับ แม่น้ำบางปะกง ต.ท่าสะอ้าน อ.บางปะกง จ.ฉะเชิงเทรา และมอเตอร์เวย์
จุดเด่นพื้นที่ ศักยภาพ พื้นที่ ความหลากหลายทางชีวภาพ
อาชีพของชาวบ้านชุมชนเขาดิน
อาชีพหลัก เลี้ยงกุ้ง,เลี้ยงปลา,ทำนาจาก,นาข้าว โดยใช้น้ำเพื่อการเกษตรจากคลองอ้อมเล็กและเมื่อเข้าหน้าแล้งชาวบ้านจะทำอาชีพเสริม เช่น รับจ้างทั่วไปในชุมชนส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ ส่วนวัยหนุ่มสาวจะไปทำงานโรงงานอุตสาหกรรมละแวกใกล้เคียง
ทรัพยากรการท่องเที่ยวของชุมชน
- เรียนรู้การทำนา แบบ นา ขา วัง
- เรียนรู้การเลี้ยงปูทะเล
- เรียนรู้การเย็บตับจาก
- เรียนรู้การทำอาหารแบบท้องถิ่นชุมชนบ้านเขาดิน
- นั่งเรือชมหิ่งห้อย
- ย้อนรอยเสด็จประพาสวัดเขาดิน
- ชมพระเจดีย์วัดเขาดิน และชมวิวทิวทัศน์โดยรอบ
เครื่องมือประวัติศาสตร์ผ่านเส้นเวลา (Timeline)
| ปี พ.ศ. | เหตุการณ์สำคัญ |
|---|---|
| ก่อนปี 2400 | – มีพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นป่าไม้และป่าชายเลน – รัชกาลที่ ๕ เสด็จประพาสสำนักสงฆ์เพื่อไปชมมณฑปโบราญ |
| 2470 | – มีวัดเขาดิน (แต่เดิมเป็นสำนักสงฆ์) |
| 2479 | – ได้รับการประกาศ พันธสีมาเป็นวัดเขาดิน |
| 2521 | – มีโรงไฟฟ้า |
| 2524 | – เริ่มมีผลกระทบจากโรงไฟฟ้าต่อชาวบ้าน (น้ำร้อน,เขม่าควัน,เสียงดัง,สัตว์น้ำเริ่มหายไปและลดปริมาณลง) |
| 2526 | – มีการร้องเรียนเรื่องผลกระทบที่เกิดขึ้น |
| 2527-2528 | – ปรับปรุงและแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น |
| 2533 | – ริเริ่มการเลี้ยงกุ้งกุลาดำ (แบบพัฒนา) – เลี้ยงปลากะพง – มีอาชีพทำนาและสานจาก(หลังคาใบจาก)เป็นอาชีพหลัก ยุบบ้านเกาะกลาง (ปัจจุบันเป็นบ้านเขาดิน) – มีโรงเรียน |
| 2535 | – มีถนนและสะพานคอนกรีตเข้ามู่บ้าน – เริ่มก่อสร้างทางมอเตอร์เวย์ |
| 2538 | – เปิดทางมอเตอร์เวย์ใช้อย่างเป็นทางการ |
| 2539 | – คนในหมู่บ้าน ชุมชน เริ่มทำงานรับจ้างที่จุดพักรถบนทางมอเตอร์เวย์ |
| 2540 | – เริ่มมีการเลี้ยงปู |
| 2541 | – ชาวบ้านเกิดความเสียหายจากกุ้งที่เลี้ยงเป็นโรค – ปรับเปลี่ยนวิธีการเลี้ยงกุ้งกุลาดำเป็นการเลี้ยงแบบธรรมชาติและเลี้ยงกุ้งแชบ๊วยเพิ่มเติม |
| 2543 | – มีการขุดเจาะน้ำบาดาลใช้ในหมู่บ้าน |
| 2557 | – มีการประปาส่วนภูมิภาคมาใช้ในหมู่บ้าน |
| 2558 | – นาข้าวเริ่มแล้ง น้ำเค็มทำนาไม่ได้ผลผลิต |
| 2559 | – จัดตั้งกลุ่ม นาแปลงใหญ่ (ปลูกข้าวพันธ์ปทุม) |
| 2561 | – EEC เริ่มเข้ามา |
| 2562-2563 | – แล้งมากที่สุดในรอบ 84 ปี นาข้าวเสียหาย ผลผลิตต่ำ น้ำจืดไม่เพียงพอ แก้ไขปัญหาโดยการใช้น้ำเค็มลงแปลงนาเพื่อเลี้ยงปูและเลี้ยงปลา |
ข้อมูลทุนชุมชน 5 ด้าน ของชุมชน ที่นำไปสู่ภาพอนาคตที่อยากเห็น
| ทุน | รายละเอียด |
|---|---|
| ทุนทางสังคม | – เด่นเลี้ยงปลาหมอเทศ – เด่นเรื่องปลากระบอก – มีป่าชายเลน – มีต้นจากเยอะ – กลุ่มนาแปลงใหญ่ – ปลาอีกง – เลี้ยงกุ้ง – เลี้ยงปูทะเล – สานตับจากทำขนมจาก – อนามัยอ้อม – ดับเพลิงอบต.เขาดิน – พื้นที่ติดกับแม่น้ำ |
| ทุนประสบการณ์ | – อบรมณ์พันธุ์ข้าวที่ไผ่ – อบรมที่เขาหินซ้อน – ป้าจี๊ดมีประสบการณ์อบรมปุ๋ยอินทรีย์ – ไปอบรมเผาถ่านที่นาอีสาน – อบรมเรื่องหมอดินวัดค่าของดิน |
| ทุนอัตลักษณ์ | – สัญลักษณ์ – ตำนานเจ้าแม่ดอกหมาก – สร้างมณฑป – นาขาววัง – ปูทะเล – เขาดิน พื้นดินที่มีเขาสูง(วัดเขาดิน) – ที่พักทัพพระเจ้าตาก |
| ทุนเศรษฐกิจ | – ทำนา – ขายกุ้ง – ร้านค้าป้าจี๊ด – ขายลูกจาก – ปลากระบอก – เลี้ยงปูทะเล – ปลูกข้าวพันธุ์ปทุม – เลี้ยง ปลากะพง – รับจ้างทั่วไป – เย็บจัก |
| ทุนความรู้ | – พายเรือผีจับปลากระบอก – ทำบุญปฏิบัติธรรม บวชเณธ สวดมนต์ปีใหม่ เวียนเทียน – สรงน้ำพระ รดน้ำดำหัว ผู้สูงอายุวันสงกรานต |
ปฏิทินฤดูกาลการผลิตของชุมชนที่นำไปสู่ภาพอนาคตที่อยากเห็น
- ทำกะลาขายตลอดปี
- ทำการเกษตร ปลูกผัก ตลอดปี
- ทำปลาร้าขายตลอดปี
- ทำน้ำพริกขายตลอด
| เดือนงานประเพณี | อาชีพ | ปัญหา | แนวทางแการแก้ปัญหา |
|---|---|---|---|
| มกราคม (งานปีใหม่) | ปล่อยพันธุ์สัตว์น้ำ(ปลา,ปู,กุ้ง) สานตับจาก ตัดใบจาก ลูกจาก และ ดอกจากส่งขาย รับจ้างทำโรงงานอุตสาหกรรม | น้ำเค็ม | ปล่อยสัตว์น้ำ |
| กุมภาพันธ์ งานประจำปีวัดพานทอง (วัดใกล้เคียง) | ดูแลสัตว์น้ำ คอยให้อาหาร สานตับจาก ตัดใบจาก ลูกจากและดอกจากส่งขาย รับจ้างทั่วไป ทำโรงงานอุตสาหกรรม | น้ำเค็ม สัตว์น้ำมีอาการน็อคน้ำและในบ่อและตาย | ถ่ายน้ำในบ่อทิ้งไป |
| มีนาคม | เริ่มจับสัตว์น้ำขาย สานตับจาก ตัดใบจาก ตัดลูกจาก และดอกจาก ส่งขาย รับจ้างทั่วไป ทำโรงงานอุตสาหกรรม (ถ้าน้ำเค็มยังไม่หมดจะเริ่ม ปล่อยสัตว์น้ำลงรอบที่สอง) | น้ำเค็มสภาพความแห้งแล้ง สินค้าล้นตลาดได้ราคาที่ต่ำและมีรายได้น้อยลง | เทียบราคาเพื่อให้ได้ราคาที่ดีที่สุด |
| เมษายน งานสงกรานต์ ประเพณีรดน้ำดำหัวผู้ใหญ่ งานทำบุญกลางแจ้ง งานประจำปีวัดเขาดิน | สานตับจากตัดใบจาก ลูกจากและดอกจากส่งขาย รับจ้างทั่วไป ทำโรงงานอุตสาหกรรม | น้ำประปากร่อย | |
| พฤษภาคม | สานตับจากตัดใบจาก ลูกจากและดอกจากส่งขาย รับจ้างทั่วไป ทำโรงงานอุตสาหกรรม (จับสัตว์น้ำขายรอบที่สอง) | น้ำเค็ม | |
| มิถุนายน | น้ำจืด เริ่มลงปลูกข้าว (บางบ้านเริ่มปล่อยกุ้งก้ามกราม) สานตับจาก ตัดใบจาก ลูกจาก และดอกจากส่งขาย รับจ้างทั่วไป ทำโรงงานอุตสาหกรรม | น้ำจืดไม่ไหลลงในพื้นที่ ฝนไม่ตกตามฤดูกาล ปลูกข้าวล่าช้า | รอธรรมชาติอย่างเดียว |
| กรกฎาคม งานเฉลิมพระชนม์พรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้า- อยู่หัวรัชกาลที่ 10 งานทำบุญเข้าพรรษา | น้ำจืดมาเริ่มลงปลูกข้าว สานตับจากตัดใบจาก ตัดลูกจาก และดอกจาก ส่งขาย รับจ้างทั่วไป ทำโรงงานอุตสาหกรรม | รอน้ำจืด | ปล่อยปลากะพง |
| สิงหาคม งานวันแม่ (จิตอาสา) | ดูแลนาข้าว สานตับจากตัดใบจาก ลูกจาก และดอกจาก ส่งขาย รับจ้างทั่วไป ทำโรงงานอุตสาหกรรม | รอน้ำจืด | ปล่อยปลากะพง |
| กันยายน | ดูแลนาข้าว สานตับจากตัดใบจาก ลูกจาก และดอกจาก ส่งขาย รับจ้างทั่วไป ทำโรงงานอุตสาหกรรม | รอน้ำจืด | ปล่อยปลากะพง |
| ตุลาคม งานวันปิยะมหาราช (จิตอาสา) งานวันคล้ายวันสวรรคตของรัชกาลที่ 9 (จิตอาสา) งานทำบุญวันออกพรรษา | ดูแลนาข้าว สานตับจาก ตัดใบจาก ลูกจาก และดอกจาก ส่งขาย รับจ้างทั่วไป ทำโรงงานอุตสาหกรรม | รอน้ำจืด | ปล่อยปลากะพง |
| พฤศจิกายน ประเพณีรอยกระทง | เก็บเกี่ยวข้าว สานตับจากตัดใบจาก ลูกจาก และดอกจาก ส่งขาย รับจ้างทั่วไป ทำโรงงานอุตสาหกรรม | รอน้ำจืด | ปล่อยปลากะพง |
| ธันวาคม งานวันดินโลก (จิตอาสา) | เก็บเกี่ยวข้าว สานตับจากตัดใบจาก ลูกจาก และดอกจาก ส่งขาย รับจ้างทั่วไป ทำโรงงานอุตสาหกรรม | น้ำเค็ม | ปล่อยปลากะพง |
แผนที่ของชุมชน
อัลบั้มภาพกิจกรรม
